వాస్కులర్ వ్యాధులు అంటే ప్రసరణ వ్యవస్థ లేదా రక్త నాళాల వ్యవస్థను ప్రభావితం చేసే పరిస్థితులు ఉంటాయి. ఈ వాస్కులర్ వ్యాధులు ధమనులు, సిరలు, శోషరస నాళాల నుండి రక్త ప్రసరణను ప్రభావితం చేసే రక్త రుగ్మతల వరకు ఉండవచ్చు. కణజాలాల నుండి వ్యర్థాలను తొలగించే, శరీరం అంతటా ఆక్సిజన్, పోషకాలను తీసుకువెళ్లే రక్త నాళాలపై వాస్కులర్ వ్యాధులు సాధారణంగా ప్రభావితం చూపుతాయి. ఫలకం (కొవ్వు, కొలెస్ట్రాల్‌తో తయారైనది) సిరలు లేదా ధమనుల లోపల రక్త ప్రవాహాన్ని అడ్డుకుంటుంది లేదా నెమ్మదిస్తుంది కాబట్టి సాధారణ వాస్కులర్ సమస్యలు కొన్ని తలెత్తుతాయి.
మంచి ఆరోగ్యాన్ని కలిగి ఉండటానికి, మంచి వాస్కులర్ ఆరోగ్యాన్ని కలిగి ఉండటం చాలా ముఖ్యం. మంచి వాస్కులర్ ఆరోగ్యం మరింత ఆక్సిజన్ కోసం కార్బన్ డయాక్సైడ్‌ను మార్పిడి చేయడానికి సిరల ద్వారా ఊపిరితిత్తులకు రక్తాన్ని తిరిగి అందించడంలో సహాయపడుతుంది. రక్త నాళాలకు ఏదైనా నష్టం జరిగితే రక్తం సాధారణంగా ప్రవహాన్ని నిరోధించవచ్చు, దీని వలన తేలికపాటి స్పైడర్ సిరలు ప్రాణాంతక అంతర్గత రక్తస్రావం లేదా స్ట్రోక్‌ల వంటి వివిధ సమస్యలను కలిగిస్తాయి. జీవనశైలి మార్పుల ద్వారా చిన్న వాస్కులర్ వ్యాధులను సరిదిద్దవచ్చు, అయితే కొంతమందికి మందులు లేదా శస్త్రచికిత్స అవసరం కావచ్చు.
వాస్కులర్ వ్యాధుల చికిత్స కోసం చేసే వాస్కులర్ సర్జరీల రకాలు:
యాంజియోప్లాస్టీ, స్టెంటింగ్: ఈ ప్రొసీజర్‌లో, సర్జన్ కాథెటర్-గైడెడ్ బెలూన్ని ఉపయోగించి నారోగా (సన్నగా ఉన్న) ధమనిని తెరుస్తాడు. ఈ ప్రొసీజర్ కనిష్ట చొరబాటు ప్రొసీజర్‌తో కూడి ఉంటుంది. ఈ ప్రొసీజర్‌తో, కరోటిడ్ ఆర్టరీ వ్యాధి వంటి పరిస్థితులు అంటే గుండె నుండి మెదడుకు ఆక్సిజన్‌తో కూడిన రక్తాన్ని తీసుకువెళ్లడానికి బాధ్యత వహించే రక్త నాళాలు సన్నగా అయిపోతాయి, పరిధీయ ధమని వ్యాధి యొక్క మరొక పరిస్థితి, ఇందులో ఆక్సిజన్ ఉన్న రక్తాన్ని కాళ్ళు, చేతులకు తీసుకువెళ్ళే రక్త నాళాలు సన్నగా, ఇరుకుగా మారతాయి.
అథెరెక్టమీ: ఇది రక్తనాళాల నుండి ఫలకాన్ని కత్తిరించడానికి, తొలగించడానికి అనుమతించే ఒక ప్రత్యేకమైన కాథెటర్‌ను బ్లాక్ అయిన ధమనిలోకి చొప్పించే మరొక చిన్నపాటి ప్రవేశ ప్రొసీజర్, ఈ పద్ధతిని పరిధీయ ధమని వ్యాధులతో బాధపడుతున్న రోగులకు చికిత్స చేయడంలో కూడా ఉపయోగించవచ్చు.
ఆర్టెరియోవెనస్ (AV) ఫిస్టులా: ఈ ప్రొసీజర్‌లో ముంజేయిలోని సిర నేరుగా ధమనికి అనుసంధానించబడి, సిరను బలంగా, వెడల్పుగా చేస్తుంది. డయాలసిస్ అవసరమయ్యే మూత్రపిండ వైఫల్యంతో బాధపడుతున్న రోగులకు సులభంగా యాక్సెస్ చేయబడుతుంది.
ఆర్టెరియోవెనస్ (AV) గ్రాఫ్ట్: ఇది డయాలసిస్ కోసం యాక్సెస్ పాయింట్‌ను సృష్టించే AV ఫిస్టులా ప్రొసీజర్ చాలా పోలి ఉంటుంది. ఈ రకమైన ప్రొసీజర్‌లో సింథటిక్ ట్యూబ్‌ను ఉపయోగించి శస్త్రచికిత్స ద్వారా ధమనిని సిరకు కనెక్ట్ చేయడం కూడా ఉంటుంది.
ఓపెన్ అబ్డామినల్ సర్జరీ: బృహద్ధమని అనూరిజం లేదా బృహద్ధమని అడ్డంకిని సరిచేయడానికి, ఈ శస్త్రచికిత్సలో పొత్తికడుపు గుండా వెళ్ళే ప్రదేశంలో చిన్న కోత పెట్టడం జరుగుతుంది. సమస్య ఉన్న ప్రాంతం చుట్టూ రక్త ప్రవాహాన్ని మళ్లించడానికి వాస్కులర్ సర్జన్ బృహద్ధమనిలోకి గ్రాఫ్ట్‌ను ఏర్పాటు చేసిన సందర్భాలు ఉన్నాయి.
థ్రోంబెక్టమీ: ఈ ప్రొసీజర్‌లో సిర లేదా ధమని నుండి రక్తం గడ్డకట్టే సమస్య తొలగించబడుతుంది. గడ్డకట్టిన రక్తం ఊపిరితిత్తులకు లేదా మెదడుకు వెళ్లి, స్ట్రోక్‌కు దారితీసినప్పుడు, ప్రాణాంతక సమస్యలను నివారించడం ద్వారా సరైన రక్త ప్రవాహాన్ని పునరుద్ధరించడంలో ఈ ప్రొసీజర్ సహాయపడుతుంది. అలాంటప్పుడు, యాంజియోప్లాస్టీ, స్టెంటింగ్ కూడా చేయవచ్చు.
వాస్కులర్ బైపాస్ సర్జరీ: బైపాస్ గ్రాఫ్టింగ్ అనేది దెబ్బతిన్న నాళాన్ని దాటవేసే రక్త ప్రవాహానికి ప్రత్యామ్నాయ ఛానెల్‌ని సృష్టించడంపై దృష్టి పెడుతుంది. ఈ శస్త్రచికిత్స కింద వెన్నుపూస వ్యాధి, పెరిఫెరల్ ఆర్టరీ వ్యాధి, మూత్రపిండ వాస్కులర్ వ్యాధి, మెసెంటెరిక్ వాస్కులర్ వ్యాధి ఉన్న రోగులు మెరుగైన రక్త ప్రవాహం, దెబ్బతిన్న నాళాన్ని దాటవేసే రక్త ప్రవాహానికి ప్రత్యామ్నాయ ఛానెల్‌ని సృష్టించడం ద్వారా తగ్గిన లక్షణాలతో ప్రయోజనం ఉంటుంది.
ఓపెన్ కరోటిడ్, ఫెమోరల్ ఎండార్టెరెక్టమీ: ఈ ప్రొసీజర్‌లో కాళ్లు లేదా మెదడులకు రక్తాన్ని అందించే ధమనుల లోపలి లైనింగ్ లోని ఫలకాన్ని శస్త్రచికిత్స ద్వారా తొలగించడం జరుగుతుంది. ఈ ప్రత్యేక శస్త్రచికిత్స మితమైన, తీవ్రమైన ప్రతిష్టంభన ఉన్న సందర్భాలలో నిర్వహిస్తారు.
ఈ శస్త్రచికిత్సలు జీవితాన్ని మెరుగుపరుస్తాయి, అప్పుడప్పుడు నొప్పిని తగ్గించవచ్చు, కదలికను పెంచుతాయి, తీవ్రమైన వాస్కులర్ వ్యాధితో బాధపడుతున్న వ్యక్తులకు సహాయం చేయడంలో ఇది కీలకంగా ఉంటుంది. రోగులు వారి పరిస్థితి ఆధారంగా కోలుకోవడానికి 1-2 వారాలు అవసరం కావచ్చు. ఇది పెద్ద శస్త్రచికిత్స అయితే, రోగులు కోలుకోవడానికి చాలా సమయం పట్టవచ్చు.
-డా. సంజీవరావు.కె - MBBS, DNB (జనరల్ సర్జరీ), MNAMS DRNB(వాస్కులర్ సర్జ.) FIVS (ఆస్ట్రియా) FEVS కన్సల్టెంట్. వాస్కులర్ & ఎండో-వాస్కులర్ సర్జన్ డయాబెటిక్ ఫుట్ స్పెషలిస్ట్, అపోలో స్పెక్ట్రా హాస్పిటల్స్, హైదరాబాద్.
